Haber / Duyuru

ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI ve DAVA DİLEKÇESİ

Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?

Boşanma davası, 4721 sayılı Medeni Kanunumuza göre iki şekilde açılabilir, bunlar;

·       Anlaşmalı Boşanma Davası

·       Çekişmeli Boşanma Davası

Çekişmeli boşanma davası, eşlerin boşanma aşamasında bir anlaşmaya varamamasından kaynaklanan bir boşanma çeşididir. TMK Md. 166/3 de düzenlenmiş anlaşmalı boşanma davası dışında kalan her türlü boşanma nedenine dayalı olarak açılmış ve eşler arasında boşanma ve boşanmanın ferileri konusunda bir anlaşmanın bulunmadığı boşanma davalarıdır. Şöyle ki eşler, boşanma davası sonucu meydana gelen; tazminat, nafaka, velayet gibi konularda herhangi bir mutabakata varamamışlarıdır. Doğal olarak boşanma süreci anlaşmalı boşanmaya nazaran daha uzun sürmektedir.

Tarafların evlilik birliğini Çekişmeli boşanma davası yoluyla bitirmek istemelerinin nedenlerine örnek vermek gerekirse, tarafların; boşanmak istememesi, çocuk varsa velayetinin kimde kalacağının sorun olması ya da nafaka miktarında bir sorunun ortaya çıkması gibi nedenler örnek verilebilir.

Sizlere yazımızın sonunda faydalanmanız adına, Çekişmeli Boşanma Dava Dilekçesi örnekleri sunacağız.

 Çekişmeli Boşanma Davasının Sebepleri Nelerdir?

Özel Boşanma Sebepleri

·       Zina (TMK 161. madde)

·       Hayata kast, pek kötü muamele ve onur kırıcı davranış (TMK 162. madde)

·       Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK 163. madde)

·       Terk (TMK 164. madde)

·       Akıl hastalığı (TMK 165. madde)

Genel Boşanma Sebepleri

• Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK 166/1. madde)
• Ortak hayatın yeniden kurulamaması (TMK 166/4. madde)

 

Uygulamada, yukarıda belirtilen sebepler arasından ‘Evlilik birliğinin temelinden sarsılması’ en çok karşımıza çıkan sebeptir.

Bu sebebe değinecek olursak; TMK m. 166’da düzenleme altına alınmıştır.

Türk Medeni Kanunu

Evlilik birliğinin sarsılması Madde 166

Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

Yukarıdaki fıkrada belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.

Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

 Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.

 Gerekçesi ise; mevcut olan evliliğin ve o ana dek devam eden ortak hayatı devam ettirmenin artık taraflardan beklenemeyecek boyutta çekilmez bir hal alması durumunda eşlerden birisi boşanma davası açabilecektir. Davayı açan eşin, mevcut kusuru diğerine oranla daha ağır ise davalının itiraz hakkı bulunmaktadır. Çekişmeli boşanma davası da bu durumda tezahür etmektedir. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki yapılan itiraz, niteliği itibari ile hakkın kötüye kullanılması şeklinde ise ve evliliğin devam etmesi davalı ve varsa çocuklar için bir yarar sağlamayacaksa hakim, itirazı dikkate almadan boşanma kararı verebilecektir.

 Çekişmeli Boşanma Davası Nerede ve Nasıl Açılır?

 Mahkemelerde yetki ve görev ayrımı bulunmaktadır.

TMK m. 168- Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

 Çekişmeli boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Yetkili Mahkeme ise kanunda belirtildiği üzere eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

 Çekişmeli Boşanma Davası Ne kadar Sürer?

Bu konuda tam bir süre vermek olanaksız olmakla birlikte çekişmeli boşanma davasının süresi anlaşmalı boşanma davasından daha uzun sürdüğü aşikardır.

Zira bu süreyi etkileyen birçok faktör vardır. Bunlar, Mahkemenin iş yükü, tebligat durumu, tarafların iddia ve talepleri ve bu iddia ve taleplerin araştırılmasına yönelik olarak yapılabilecek keşif, bilirkişi incelemesi gibi yargılama işlemleri, dinlenecek tanık sayısı, adli tatil, salgın hastalıklara (COVID -19) ilişkin idari makamlarca alınabilecek önlemler, mahkemeye ilişkin özel durumlar, taraf ve taraf vekillerine ilişkin özel durumlar gibi örnek verilebilir.

Çekişmeli boşanma davası birçok hususu içinde barındırmaktadır. Bu hususlar;

• Tarafların haklı olup olmamaları,
• Karşı tarafın kusurluluğunun ortaya konulup konulmaması,
• İddiaların ispat edilmesi,
• Delillerin toplanarak mahkemeye sunulması ve mahkemenin değerlendirmede bulunması,

 Bu hususları bir arada değerlendirdiğimizde ortalama 1 yıl ile 3 yıl arası sürmektedir.

 Çekişmeli Boşanma Davasına Tarafların Katılması Gerekir mi?

Davayı açan tarafın bir avukatının olmaması halinde kendisinin bizzat duruşmada hazır bulunması gerekmektedir. Duruşmaya katılmaması durumunda dosya işlemden kaldırılır. Davacı eş tarafından 3 ay içerisinde yenilenmemesi halinde dava hiç açılmamış sayılacaktır.

Kişi kendisini temsilen bir boşanma avukatına vekalet verip dava sürecini avukat vasıtasıyla takip edebilir. Bu durumda davacı eşin duruşmalara bizzat katılmasına gerek kalmayacaktır.

Çekişmeli boşanma davasında davalı konumunda olan eşin davacı eşten darlkı olarak duruşmaya katılması zorunluluk arz etmemektedir. Dava, davalı eşin yokluğunda da devam edecektir. Fakat belirtmek gerekir ki duruşmaya katılmayan davacı eş, itiraz etme hakkından feragat etmiş sayılır.

Bu nedenle davalının gerek bizzat gerekse vekalet verdiği avukat aracılığıyla duruşmalara katılması, itiraz hakkı ve diğer hak kayıplarına uğramaması adına önemlidir.

 Ayrılık Davası Nedir?

Ayrılık, boşanmaya neden olacak haklı sebeplerin ispat edilmesine rağmen eşler arasındaki ortak hayatın yeniden kurulma ihtimalinin bulunması durumunda, evliliğin 1 yıl ile 3 yıl arasında tatil edilmesidir. Bu kapsamda açılan davalara da ayrılık davası denilmektedir.

Kanunda yazan boşanma sebeplerinin varlığına rağmen evlilik bağının tamamen kopmasını engelleyen bir davadır. Evlilik birliğini ayakta tutmayı öngören bir davadır. Eşlerin arasında bir barışma ihtimalinin olduğu durumlarda sıklıkla ayrılık kararı verilir.

Ayrılık Davasının Şartları Nelerdir?

Medeni Kanunumuzda ayrılık davası için ayrıca bazı şartlar düzenlenmemiştir. Bunun yerine bazı boşanma sebeplerinin varlığı, ayrılık davasının açılması ve ayrılık kararı verilmesi için yeterlidir. Ancak hakim bu şartlarla bağlı değildir. Yani bu şartlar gerçekleşse bile hakim bunlarla bağlı değildir. Karar verilmesi hususunda takdir yetkisini kullanır. Bu şartlar;

·       Evlilik birliğinin temelden sarsılması,

·       Eşlerden birinin zina yapması,

·       Haysiyetsiz hayat sürme,

·       Terk,

·       Akıl Hastalığı.

şeklindedir.

Ancak bazı boşanma sebeplerinin varlığı halinde ise yine hakimin takdirinde olmak kaydıyla, öğretide bu sebepler nedeniyle eşler arasında barışma ihtimali kalmaz. Bu sebeple ayrılık kararı verilmesi fazla tercih edilmez. Bu sebepler de genellikle;

·       Hayata kast,

·       Pek kötü davranış,

·       Onur kırıcı davranış

olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sonuç olarak, bahsettiğimiz üzere boşanma sebeplerinin varlığı halinde hakimin takdiri sonucu boşanmaya veya ayrılığa karar verilir. Ancak; davayı açan eş yalnızca ayrılık kararı talep ediyorsa hakim tarafından boşanma kararı verilemez. Hakimin takdiri, davanın boşanma kararı talebiyle açılmış olması halinde söz konusu olur. Bu durumda da boşanma talebine karşılık hakim tarafından ayrılık kararı veriliyorsa hakim bunun gerekçesini de kararında belirtmelidir.

Ayrılığın Süresi Ne Kadardır?

TMK m.171’e göre; ayrılık süresi 1 ile 3 yıl arasında değişebilir. Ayrılığın süresine hakim karar verir. Hakim bu süreyi takdir ederken, evlilik bağının ne derece sarsılmış olduğunu, davaya sebep olan olayların izlerinin silinmesi için ne kadar bir zamanın geçmesine ihtiyaç bulunduğunu dikkate alacaktır.

Ayrılık kararı kesinleştiği tarihten itibaren süre işlemeye başlar. Bu kararın kesinleşip kesinleşmediğini takip etmek bir hayli önemli olmakla beraber oldukça da zordur. Bir avukat yardımıyla yürütülmesi daha sağlıklı sonuçlar almanıza yarayacaktır.

Eşler bu sürenin sona ermesiyle ya tekrar birleşirler ya da ayrılık boşanma kararıyla sona erer. Ayrılık süresinin uzatılması söz konusu olmaz. Aynı şekilde, ikinci bir ayrılık kararı da verilemez. İki tarafın da boşanma davası açma hakkı doğmuş olur.

Ayrılık Kararının Sonuçları Nelerdir?

Ayrılık kararı verildiği takdirde eşlerin arasındaki evlilik bağı kopmamasına rağmen gevşemektedir. Aynı zamanda eşler birbirlerinde ayrı yaşamaya başlarlar. Bu sebeple eşler birbirlerinden farklı yerleşim yerleri edinebilirler.

Ancak ayrılık kararı verilmesi boşanmak anlamına gelmediği için, eşler bir başkasıyla evlenemezler. Bu sebeple kadın eş, erkek eşin soyadını taşımaya devam eder. Eşler aynı zamanda birbirlerinin mirasçısı olmaya devam ederler. Evlilikleri sona ermediği için birbirlerine karşı olan sadakat mükellefiyetleri de devam eder.

Ayrılık kararını veren hakim, eşlerin birlikte yaşamaları durumu bir süre ortadan kalkacağı için, evlilik birliğinin beraberinde getirdiği maddi ve şahsi ilişkileri de yeniden düzenlemek zorundadır. Hakim gerekli tedbirleri alırken, eşlerin bir süre sonra bir araya geleceklerini göz önünde tutarak alınması zorunlu olan geçici tedbirlerle yetinmelidir.

·       Ortak Çocuğun Velayet Durumu Bakımından Sonuçlar

Hakim, ayrılık kararı verildiği esnada mevcut bulunan çocukların velayet hakkını ana babadan birine verir, yani çocuklar eşlerden birine bırakılır. Çocukların velayeti kendisine bırakılan eş diğerinden iştirak nafakası talep edebilir. Çocuğun velayetini elinde bulunduran tarafa çocuk için ödenen nafaka türüne iştirak nafakası denilir.

·       Tedbir Nafakası Bakımından Sonuçlar

Eşlerden birinin maddi geliri yoksa bu eş, ayrılık süresi boyunca diğer eşten tedbir nafakası vermesini talep edebilir. Hakim somut olaya ve şartların oluşup oluşmadığına bakarak tedbir nafakasına hükmedebilir.

·       Mal Rejimi Bakımından Sonuçlar

Yine hakim, ayrılığın süresine ve eşlerin durumuna göre, eşler tarafından sözleşmeyle kabul edilen mal rejiminin kaldırılmasına resen karar verebilir. Bunun yanında eşler yeniden bir araya gelmişlerse, mal ayrılığını gerektiren başka haklı bir sebep de yoksa taraflardan birinin istemi üzerine hakim, eski mal rejimine dönülmesine de karar verebilir. Aynı zamanda eşler ayrı yaşarlarken de, yapacakları mal rejimi sözleşmesiyle aralarında mevcut eski mal rejimini veya başka bir mal rejimini seçebilirler.

Ayrılık Davası Görevli ve Yetkili Mahkemeler

Ayrılık davası aile hukukundan kaynaklanan bir uyuşmazlık olduğu için bu davalarda kanunen Aile Mahkemeleri görevlidir. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise bu dava Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılabilir.

Bunun yanında ayrılık davasını isterseniz eşlerden birinin yerleşim yerinde isterseniz de eşlerin davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemelerinde açabilirsiniz. Bu yetki kuralı da TMK m.168’de düzenlenmektedir.

 

Aile mahkemelerinde görülen çekişmeli boşanma davaları için gerekli olan çekişmeli boşanma dilekçesi örneklerini MAKALELER kısmından BLOG KATAGORİLERİNDEKİ DİLEKÇE ÖRNEKLERİ sekmesinden ulaşabilirsiniz.